10 weetjes over noten
Jup, er zijn heel veel verschillende soorten noten. Maar wat hebben ze dan nu gemeen? Het zijn allemaal vruchten van bomen, zoals bijvoorbeeld amandelen, hazelnoten en walnoten. Ze zijn rijk aan olie en eiwitten en bovendien vaak bestempeld als ‘gezond’. Noten leveren daarnaast ijzer, vitamine E en vitamine B1. Een goede keuze dus! Maar wist je dit ook al over noten?
1. Ze staan in de schrijf van 5
Wist je dat sinds 2016 noten in de schijf van vijf staan opgenomen als aanbeveling? Elke dag een handje (ongezouten) noten zou namelijk een goede bescherming bieden tegen hart- en vaatziekten. Daarbij zijn alle ongezouten noten en pinda’s goed voor je. (dus ook ongebrand, gebrand en geroosterd).
2. Pinda’s zijn geen noten
Vanuit botanisch oogpunt is de pinda geen noot, want de pinda is een peulvrucht en behoort tot de bonen (vlinderbloemigen). Noten zijn namelijk droge vruchten met een hard omhulsel en groeien aan een boom. De pinda groeit onder de grond en is een gedroogde peul. Toch worden pinda’s vaak gezien als noot, omdat ze vergelijkbare voedingsstoffen bevatten zoals bijvoorbeeld vitamine B1, vitamine E, Ijzer, calcium en andere onverzadigde vetten. (ha, en ze zijn natuurlijk gewoon heel erg lekker in een notenmixje op de borrel)
3. Sperma van betere kwaliteit door het eten van noten
Huh, wat zeg je nu? Spaans onderzoek in juli 2018 wees uit dat mannen die twee handjes noten per dag eten, een betere kwaliteit sperma krijgen. In dit experiment van 14 weken aten 60 mannen wél en 60 mannen níet dagelijks noten. Bij de noten-eters werden na deze 14 weken een toenamen in beweeglijkheid en snelheid van de zaadcellen vastgesteld.
4. Het verschil tussen ongebrand, gebrand & geroosterd
Je ziet het overal voorbij komen, ongebrande & ongezouten nootjes. Maar wat houdt dit nu precies in?
- Ongebrande noten (rauw). Dit zijn noten die niet bewerkt zijn en alleen de eigen aanwezige voedingsstoffen bevatten.
- Gebrande noten. Deze noten zijn gefrituurd in olie. Doordat ze zijn gebrand op hoge temperatuur, bevatten deze noten iets minder vitamines en mineralen dan de ongebrande rauwe variant.
- Geroosterde noten. Deze noten zijn met droge lucht geroosterd. Hier is dus geen olie aan te pas gekomen.
5. Een kleine kruimel fataal voor notenallergie
Heb of ken je iemand met een notenallergie? Dan kan een klein kruimeltje van een noot al serieuze klachten geven. Noten kunnen ernstige reacties veroorzaken, soms zelfs dodelijk. Het afweersysteem van iemand met een notenallergie reageert vaak op het eiwit dat in een van de noten zit. Dit kan een anafylactische shock opleveren.
Anafylaxi is een levensbedreigende allergische reactie. Symptomen zijn onder meer ademhalingsmoeilijkheden, lage bloeddruk en een vertraagd hartritme. Als de aandoening ernstig is, kan de allergische reactie binnen enkele minuten de dood tot gevolg hebben als deze niet onmiddellijk wordt behandeld.
6. Spelletjes spelen met noten in Romeinse tijd
Vroeger….. in de Romeinse tijd speelde kinderen vaak spelletjes met noten. Het waren een soort knikkerspelletjes. Het spelen met noten werd vooral algemeen gedaan waardoor noten werden geassocieerd met de kindertijd. Het gezegde ‘relinquere noces’, met andere woorden: ‘de noten achter zich laten’ betekent dan ook dat iemand geen kind meer is.
7. Meubels opwrijven met walnoten
Ja, echt! Een ouderwetse methode om houten meubels weer te laten glazen, is door het opwrijven met walnoten. Walnoten bevatten namelijk een soort olieachtige vloeistof, waardoor meubels weer gaan glazen. Door te wrijven met een walnoot, kun je ook vochtkringen op een houten tafel verwijderen (of minder zichtbaar maken).
8. Klein gaatje in de hazelnoot
ha, wist je dat als er een heel klein gaatje in de hazelnoot zit dat je ‘m dan beter kunt weggooien? Zo’n gat verraadt namelijk dat er een ‘hazelnootboorder (=kever)’ aan het werk is geweest. Deze kever legt namelijk binnenin de noot eitjes, zodat de larven van deze onrijpe noot kunnen eten. Door deze kleine gaatjes kruipen ze naar buiten en laten ze een lege noot achter
Hoe gaat dit in z’n werk?
Net als alle kevers, heeft ook de hazelnootboorder een volledige gedaanteverwisseling. De vrouwtjes zetten de eitjes alleen af in jonge hazelnoten, de wand is dan namelijk nog lekker zacht. Vervolgens boort ze eerst een gaatje uit de noot met scherpe tanden aan het sluitpunt. Vervolgens legt ze een ei, dit is er vaak 1, maar kunnen er ook meer zijn.
8 tot 10 dagen later kruipt de larf uit het ei en eet zich een weg door de noot. Hierdoor ontstaat een holte en is de noot onverkoopbaar voor handelaren. Larven ondergaan een aantal vervellingen, waarbij ze uiteindelijk de lengte van 15 millimeter bereiken.
9. Spijs in banketstaven niet van amandelen
Wist je dat ‘spijs’ in je favoriete gevulde speculaas, kerststol, banketstaaf helemaal niet van amandelen wordt gemaakt? Alleen als het woord ‘amandel’ in de naam voorkomt, dan weet je zeker dat de zoetigheid is gemaakt van amandelen. Zo heb je bijvoorbeeld amandelstaaf, waarbij je er vanuit kunt gaan dat er spijs in zit verwerkt. Maar heet het artikel anders, zoals bijvoorbeeld ‘banketstaaf’ dan is de vulling vaak gemaakt met bonen en abrikozenpitten.
10. Grootste noot ter wereld op de Seychellen eilanden
Een pit van maar liefst 17 kilo (!). Coco de Mer is een palm met de grootste kokosnoten ter wereld. De kokosnoot weegt dan ook maar liefst dertig kilo en heeft een diameter van bijna een halve meter! Deze noten zijn niet alleen bijzonder omdat ze zo groot zijn, maar ook omdat ze vaak de vorm hebben van een vrouwenkont. haha!
Ps: volg je ons al op onze socialemediakanalen? Via LinkedIn, Facebook, Pinterest of Instagram kun je allemaal toffe informatie vinden over gezonde voeding en voedselallergieën. Wij zouden het super gaaf vinden als je ons komt volgen!
Download de Allergyn App
Heb je zelf een allergie en ben je benieuwd wát je allemaal kunt eten? Bekijk de Allergyn App! Met deze handige app kun jij in een handomdraai alle ingrediënten scannen in de supermarkt en in je voorraadkast, zodat je precies kunt zien of je er mogelijk een allergische reactie op krijgt. Handig!